Năm kết cấu đá biến chất cơ sở với các kiểu đá điển hình là:

• Dạng đá bản (bản nham): Đá bản và phyllit; sự phân phiến gọi là 'cát khai đá bản'
• Dạng diệp thạch (đá phiến, phiến nham): Diệp thạch hay đá phiến; sự phân phiến gọi là 'cát khai đá phiến'
• Dạng gơnai (đá phiến ma, phiến ma nham): Gơnai; sự phân phiến gọi là 'cát khai gơnai'
• Dạng granoblastic: Granulit, một vài dạng cẩm thạch (đá hoa) và quartzit
• Dạng đá sừng: Đá sừng và skarn